فیشینگ چیه و چطور کار می‌کنه؟

فیشینگ یه روش کلاهبرداریه که توش هکرها خودشون رو جای افراد یا شرکت‌های معتبر جا می‌زنن تا اطلاعات شخصی یا مالی بقیه رو بدزدن. تو این مطلب، قراره ببینیم فیشینگ چیه، چطور انجام می‌شه و چجوری می‌تونیم ازش در امان بمونیم.

فیشینگ چطور انجام می‌شه؟

اصلی‌ترین روشی که توی فیشینگ استفاده می‌شه، مهندسی اجتماعیه؛ یعنی هکرها با استفاده از اطلاعاتی که تو اینترنت (مثلاً توی شبکه‌های اجتماعی) پیدا می‌کنن، پیام‌هایی می‌فرستن که واقعی به نظر برسن.

بیشتر وقتا، این حملات از طریق ایمیل انجام می‌شه. یعنی یه ایمیل برات میاد که ظاهرش مثل پیامای رسمی از بانک، شرکت، یا حتی یه دوستت به نظر می‌رسه، اما در واقع، حاوی یه لینک یا فایل آلوده‌ست. اگه روی اون لینک کلیک کنی، ممکنه یا بدافزار روی سیستمت نصب بشه، یا بری به یه سایت تقلبی که اطلاعاتت رو می‌دزده.

چون بعضی از ایمیل‌های فیشینگ ضعیف نوشته شدن، راحت می‌شه تشخیصشون داد. ولی اخیراً کلاهبردارها از ابزارای پیشرفته‌ای مثل هوش مصنوعی و چت‌بات‌ها استفاده می‌کنن تا پیام‌هاشون کاملاً طبیعی به نظر برسه. این یعنی تشخیص ایمیل‌های واقعی از تقلبی سخت‌تر شده.

چطور فیشینگ رو تشخیص بدیم؟

گاهی تشخیص این ایمیلا سخت می‌شه، اما چندتا نشونه هست که کمک می‌کنه:

• لینک‌های مشکوک – اگه روی لینک برید و نگه دارید، می‌تونید ببینید آدرس واقعی چیه.
• فرستنده ناشناس یا مشکوک – ایمیل‌هایی که از آدرس‌های عمومی یا عجیب ارسال شدن.
• ایجاد حس فوریت یا ترس – مثلاً می‌گن «اگه تا ۲۴ ساعت آینده فلان کار رو نکنی، حسابت مسدود می‌شه!»
• غلط‌های املایی و نگارشی – ایمیل‌های رسمی معمولاً غلط ندارن.
• درخواست اطلاعات شخصی – شرکت‌های معتبر هیچ‌وقت ازت نمی‌خوان که پسوردت رو بفرستی.

انواع فیشینگ

هکرها روش‌های مختلفی برای فریب دادن مردم دارن. اینا چند مدل رایجش هستن:

فیشینگ ایمیل

یه ایمیل تقلبی از طرف یه شرکت یا بانک دریافت می‌کنی که ازت می‌خواد اطلاعات ورودت رو وارد کنی.

فیشینگ هدفمند (Spear Phishing)

تو این روش، هکرها قبل از حمله، اطلاعاتی درباره قربانی جمع می‌کنن و بر اساس اون یه ایمیل یا پیام خیلی دقیق می‌سازن که واقعی به نظر برسه.

کلون فیشینگ

یه ایمیل واقعی رو برمی‌دارن، کپی می‌کنن و فقط لینک توش رو با یه لینک مخرب عوض می‌کنن.

فارمینگ (Pharming)

یه روش پیچیده‌تر که توش، هکرها مسیر یه سایت معتبر رو تغییر می‌دن تا تو رو به یه سایت تقلبی هدایت کنن.

حمله “والینگ” (Whaling)

این روش روی افراد مهم مثل مدیرای شرکت‌ها تمرکز داره و سعی می‌کنه با جعل هویت، اطلاعات مالی ازشون بگیره.

فیشینگ از طریق پیامک و تماس (Smishing & Vishing)

از طریق پیامک یا تماس تلفنی سعی می‌کنن اطلاعاتت رو بگیرن.

حمله “چاله آبی” (Watering Hole Attack)

سایت‌هایی که کاربراشون زیاد ازشون بازدید می‌کنن رو هک می‌کنن تا وقتی وارد می‌شن، بدافزار روی سیستمشون نصب بشه.

چطور از فیشینگ در امان بمونیم؟

• روی لینک‌های مشکوک کلیک نکن. همیشه خودت مستقیماً آدرس سایت موردنظر رو تایپ کن.
• از ابزارهای امنیتی استفاده کن. آنتی‌ویروس، فایروال، و فیلترهای اسپم می‌تونن بهت کمک کنن.
• ایمیل‌های رسمی رو چک کن. مثلاً شرکت‌های معتبر از استانداردهایی مثل DKIM و DMARC برای تأیید ایمیل‌هاشون استفاده می‌کنن.
• به خانواده و دوستات اطلاع بده. اگه روش‌های فیشینگ رو بشناسن، کمتر گول می‌خورن.
• تو شرکت‌ها، آموزش‌های امنیتی برگزار بشه. این کار احتمال فریب خوردن کارمندها رو کم می‌کنه.

فیشینگ تو دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال

با اینکه بلاکچین امنیت بالایی داره، اما خود کاربران هنوز هم می‌تونن قربانی فیشینگ بشن. بعضی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری تو این حوزه ایناست:

• فریب دادن کاربرا برای لو دادن “Seed Phrase” کیف پولشون
• ساخت سایت‌های جعلی صرافی‌ها
• فرستادن لینک‌های مخرب توی گروه‌های تلگرام یا دیسکورد

همیشه مراقب باش و از سایت‌ها و نرم‌افزارهای رسمی استفاده کن.

جمع‌بندی

در نهایت، بهترین راه برای محافظت از خودمون در برابر فیشینگ، افزایش آگاهی و دقت بیشتر موقع دریافت ایمیل‌ها و پیام‌های مشکوکه. ترکیب اقدامات امنیتی و هوشیاری شخصی، می‌تونه کمک کنه تو دنیای دیجیتال امن‌تر باشیم.